KIEŚLOWSKI, NIEZAPOMNIANY DOKUMENTALISTA 10.10.2017 Udostępnij
Kolekcja pokazuje niezwykłą ewolucję reżysera od jego filmu dyplomowego „Z miasta Łodzi”, aż po powstałe w latach 80-tych „Gadające głowy”. Fascynuje ogromna dojrzałość artysty już u progu kariery. Śledząc jego rozwój poprzez kolejne realizacje, od czasu do czasu wychwycimy wątki, które wkrótce przenikną do jego twórczości fabularnej. To wspaniała podróż w czasie, która pozwoli nam spojrzeć na Kieślowskiego zupełnie nowym okiem.
Kieślowski już w pracy dyplomowej „Z miasta Łodzi” stwarza założenia swojej pracy jako dokumentalista, które pielęgnuje przez kolejne lata. W jego filmach nie znajdziemy zafałszowań, naginania rzeczywistości do potrzeb artysty. Jednocześnie nie ucieka od fabularyzowania swoich opowieści, dzięki czemu na kanwie prawdziwych wydarzeń tka intensywne emocjonalnie opowieści o ludziach, takich jak my. Wrażliwość na człowiecze losy oraz umiejętność precyzyjnej obserwacji świata przeniósł później do swojej twórczości fabularnej.
Odwrót od dokumentu w stronę fabuły w ciągu kolejnych lat zaowocował pojawiającymi się ze wzmożoną aktywnością wątkami metafizycznymi. Rozpoczął od stawiania niełatwych pytań moralnych, z jakimi musimy zmagać się na co dzień, by wreszcie stworzyć własny, niezwykły świat, przypominający precyzyjnie namalowane obrazy, który tak bardzo ujął międzynarodową publiczność. Do dziś jest to jeden z najbardziej rozpoznawalnych na świecie polskich reżyserów, mimo, iż od jego śmierci upłynęło już ponad 20 lat.
Kieślowski. Dokumentalista
DVD 1:
1. Z miasta Łodzi
2. Byłem żołnierzem
3. Fabryka
4. Przed rajdem
5. Robotnicy 1971: Nic o nas bez nas
6. Refren
7. Murarz
8. Prześwietlenie
DVD 2:
1. Życiorys
2. Szpital
3. Klaps
4. Nie wiem
5. Z punktu widzenia nocnego portiera
6. Siedem kobiet w różnym wieku
7. Dworzec
8. Gadające głowy
1969: Z miasta Łodzi / From the City of Łódź
Ten film dyplomowy zrealizowany pod artystyczną opieką Kazimierza Karabasza jest portretem miasta, w którym Kieślowski spędził pięć lat studiów. W tym barwnym tyglu mieszają się zmęczone twarze łódzkich włókniarek, pogodni niedzielni spacerowicze, orkiestra mandolinistów, a także mieszkańcy starych kamienic i nowych osiedli. Zwykłe, niezwykłe życie.
1970: Byłem żołnierzem / I Was A Soldier
Wspomnienie wojny, które raz jeszcze pokazuje dramat jednostki. Reżyser pokazuje żołnierzy, którzy stracili wzrok na frontach II wojny światowej. Nakłania ich do opowieści o swoich przeżyciach, a także nigdy nie zrealizowanych planach i marzeniach.
1970: Fabryka / The Factory
Dzień z życia fabryki traktorów „Ursus”. Monotonna praca robotników, narady produkcyjne, biurokracja, fatalna organizacja pracy, beznadzieja i brak perspektyw - mogłaby to być jakakolwiek fabryka w Polsce, jakikolwiek inny zakład pracy w latach 70-tych.
1971: Przed rajdem / Before the Rally
Pozornie to zupełnie inny film niż poprzednie utwory reżysera. Obserwujemy oto Ryszarda Komornickiego przygotowującego się do Rajdu Monte Carlo. W rzeczywistości to kolejny obraz walki, zmagania się z piętrzącą problemy rzeczywistością oraz wadami technicznymi polskiego fiata, aż po finał, niestety również bez happy endu.
1971: Robotnicy '71: nic o nas , bez nas / Workers ‘71. Nothing About Us Without Us
Film nigdy nie był rozpowszechniany w swym pierwotnym kształcie. Szczere rozmowy z robotnikami z różnych zakątków Polski, ich pesymistyczne wypowiedzi, sprzeczne z obowiązującą propagandą sukcesu czasów Gierka nie miały wówczas szans na trafienie do szerokiego audytorium. Brutalnie pocięty przez cenzurę kadłubek zatytułowany „Gospodarze”, wbrew woli autorów trafił do telewizji.
1972: Refren / Refrain
Wydaje nam się, że nasze kłopoty definitywnie kończą się po śmierci. Nic bardziej mylnego, absurdalna biurokratyczna machina dopadnie nas nawet, gdy nasze zwłoki definitywnie zesztywnieją. Reżyser obrazując pracę pewnego zakładu pogrzebowego robi to z dystansem i sporą dawką ironii, tylko w tej formule jesteśmy w stanie przełknąć tę gorzką pigułkę.
1973: Murarz / Bricklayer
Kolejny dokument, który swoją premierę miał dopiero po latach. Gorzka opowieść o niegdyś aktywnym działaczu partyjnym i stachanowcu, który po latach, rozczarowany sytuacją w kraju rezygnuje z członkostwa w partii, pracy biurowej i wraca do czystej i nieskalanej polityką pracy na budowie.
1974: Prześwietlenie / X-Ray
Opowieść poniekąd autobiograficzna. Rzecz dzieje się w sanatorium w Sokołowsku na Dolnym Śląsku. To tu swojego czasu przebywał ojciec Kieślowskiego, jak również on sam. To nie Ciechocinek. Kieślowski pokazuje zmagających się z gruźlicą pacjentów marzących o normalnym życiu, skarżących się na swoje samopoczucie i z lękiem myślących o przyszłości.
1975: Życiorys / Curriculum Vitae
Film inscenizowany, zdecydowanie odbiegający od wcześniejszych dokonań reżysera. Bazuje na
pomyśle Macieja Malickiego i rzeczywistych dokumentach z Wojewódzkiej Komisji Kontroli Partyjnej PZPR. Oto jeden z towarzyszy jest poddawany przez swoich kolegów brutalnemu ostracyzmowi. Nic się przed nimi nie ukryje, budzące kontrowersje życie prywatne, naganna postawa ideowa, podejrzane zachowania w pracy, wszystko to poddawane jest bezpardonowemu osądowi. Film został później przełożony na sztukę teatralną, wystawianą w Starym Teatrze w Krakowie.
1976: Szpital / Hospital
Ten dokument powinni zobaczyć wszyscy lekarze i studenci medycyny. W telegraficznym skrócie Kieślowski pokazuje nam wielogodzinny ostry dyżur na oddziale chirurgii urazowej szpitala przy ulicy Barskiej w Warszawie. Nie ma miejsca, do którego nie wcisnęłaby się wszędobylska kamera. Z jednej strony pokazuje nam cierpiących pacjentów, z drugiej źle opłacany, przemęczony, zmagający się z brakiem specjalistycznego sprzętu, a nawet sprzętów pierwszej potrzeby, personel medyczny. Personel, który swój zawód traktuje jak powołanie, mimo piętrzących się na co dzień problemów.
1976: Klaps / Clapperboard
Potrzeba realizacji filmów dokumentalnych była u reżysera tak silna, że stworzył dokument nawet na planie swojego fabularnego debiutu kinowego „Blizna”. Tym razem bohaterem nie jest człowiek ale drewniana tabliczka zwana na planie filmowym klapsem. To z jej perspektywy możemy zobaczyć realizację poszczególnych etapów tworzonego obrazu.
1976: Nie wiem / I Don’t Know
Jeszcze jedna przejmująca opowieść z cyklu człowiek kontra rzeczywistość, tym razem osadzona na Dolnym Śląsku. Obserwujemy ponure losy bohatera, który postanowił przeciwstawić się partyjnej sitwie. W tej nierównej walce traci pracę, zdrowie i rodzinę. Nie poddaje się jednak i próbuje ułożyć swoje życie na nowo, jak pokazały późniejsze wydarzenia, z różnym skutkiem.
1977: Z punktu widzenia nocnego portiera / From a Night Porter’s Point of View
Zupełnie ponadczasowy film, w którym i dziś odnajdziemy rysy ludzi, jakich zapewne każdy z nas spotkał na swojej drodze. Przed nami staje fabryczny strażnik owładnięty obsesją dyscypliny i kar za wykroczenia. Rola strażnika daje mu władzę, którą bezwzględnie wykorzystuje, nękając ludzi również poza pracą. Z jednej strony z fascynacją oglądamy portret socjopaty, z drugiej z niepokojem odczytujemy polityczne konotacje.
1978: Siedem kobiet w różnym wieku / Seven Women of Different Ages
Życie tancerki baletowej jest niczym życie motyla, krótkie i ulotne. Na podstawie losów kilku bohaterek Kieślowski pochyla się nad dramatem przemijania, który rozgrywa się w magicznej, zwiewnej scenerii dekoracji teatralnych.
1980: Dworzec / Station
Portret Dworca Centralnego sprzed czasów remontu. Wielka inwestycja kontra szara rzeczywistość. To film trudny dla artysty, głównie dlatego, że wyniku ingerencji organów ścigania pozbawiono go części zrealizowanego materiału.
1980: Gadające głowy / Talking Heads
Powstały w roku 1979, to prawdopodobnie najsłynniejszy dokument Kieślowskiego. Po latach doczekał się drugiej części, zrealizowanej już przez innego reżysera. Otrzymujemy przekrój polskiego społeczeństwa. Czterdziestu czterech Polaków w wieku od siedmiu do stu lat staje przed kamerą, by odpowiedzieć na trzy, pozornie błahe, pytania: Kiedy się urodziłeś ? Kim jesteś? Czego byś (w życiu ) chciał? W przededniu wielkiego społecznego przewrotu widzimy wiszące w powietrzu zmęczenie układami i układzikami i tęsknotę za wolnością, sprawiedliwością i tolerancją. Zobaczymy też niezwykły obraz zmieniających się wraz z wiekiem i doświadczeniem ludzkich potrzeb i marzeń.